Theorie

Wat is een Trainingsacteur?

Een trainingsacteur is gespecialiseerd in het spelen van een rol binnen leersituaties. Denk aan rollenspellen bij een training, assessment of coachingstraject. Maar ook aan een klantonderzoek, bijvoorbeeld als mystery guest, of aan een serious game. Veelal improviseert een trainingsacteur in zijn spel. Kenmerkend is dat hij reageert op het gedrag van een deelnemer ofwel op de manier waarop die communiceert. De rol van de acteur staat dus niet vast. Zijn emoties, gedachten en handelingen worden gevormd door het gedrag van de deelnemer. Communicatieve principes als ‘actie-reactie’, ‘oorzaak-gevolg’ en ‘zenden-ontvangen’ zijn hier onderdeel van. Naas het spelen van een personage, geeft de trainingsacteur ook feedback aan de deelnemer. deze feedback wordt zowel tijdens het spel als na een rollenspel (simulatie) gegeven.

Wat heb je nodig als Trainingsacteur?

Het vak van trainingsacteur is een vrij beroep. Er zijn vanuit de overheid geen opleidingen geaccrediteerd. Die worden wel verzorg door verschillende opleiders om het vak te professionaliseren. Vaak laten acteurs of dramadocenten zich zo bijscholen tot trainingsacteur. Dit resulteert weliswaar vaak in kwalitatief hoogwaardig spel, maar dat is niet voldoende. Trainingsacteurs reageren in hun spel op het gedrag van de deelnemer. Zij hebben een educatief doel. Belangrijke spelvaardigheden zijn improvisatievermogen, een realistisch personage snel gestalte kunnen geven en ongekunsteld reageren op het gedrag van de deelnemer. Tegelijkertijd dient de trainingsacteur met een ‘helikopterblik’ ofwel vanaf een afstandje het rollenspel te observeren en hier feedback op te kunnen geven in zijn spel of achteraf. Naast spelvaardigheden zijn communicatieve en didactische vaardigheden net zo belangrijk voor een traningsacteur. Hij creëert een veilige sfeer, weet hoe groepen functioneren en kan een boodschap overbrengen. Deze kennis en vaardigheden vergen oefening. Ook worden in trainingen vaak specifieke modellen gebruikt. Voorbeelden van deze theoretische kaders zijn de Roos van Leary, de Transactionele Analyse of de Rationeel Emotieve Training (RET). Enige kennis hiervan wordt vaak verwacht van trainingsacteurs. De trainingsacteur-academie helpt beginnende trainingsacteurs bij de ontwikkeling van hun gevoel voor het vak en het ontdekken van de eigen kwaliteiten. Ervarend laten leren is de kern van het werk. In de opleiding staat ervaren door te oefenen dan ook voorop. Trainingsacteurs werden in Nederland voor het eerst ingezet bij politieopleidingen. Tegenwoordig worden ze vaak ingeschakeld bij uiteenlopende communicatietrainingen. Nederland loopt bij de opleiding en inzet van trainingsacteurs voorop.

Hoe gaat een trainingsacteur aan de slag?

Het spel van een trainingsacteur heeft geen kunstzinnig (of vermakelijk) doel, zoals gebruikelijk bij acteren voor film, toneel of televisie. Het doel van een trainingsacteur is om, via zijn spel, bij de deelnemer een gewenste ervaring teweeg te brengen. Dit is een ervaring waarbij het denken, voelen en handelen van de deelnemer een beleving vormt. De bedoeling is dat hij ervaart wat zijn gedrag bij een ander (de trainingsacteur) oproept. Zo leert de deelnemer of zijn manier van communiceren effectief is en krijgt hij de mogelijkheid dit te veranderen door ‘nieuw’ gedag uit te proberen.